Jaki jest mechanizm kaszlu?
Kaszel jest
odruchem na podrażnienie pewnych struktur anatomicznych w krtani,
tchawicy, oskrzelach i opłucnej, które nazywa się receptorami
kaszlowymi.
W większości przypadków jest to odruch celowy, który wiedzie do usuwania
z dróg oddechowych wydzieliny lub ciał obcych, które przypadkowo wpadły
do oskrzela (zachłyśnięcie się). Jest więc celowym odruchem obronnym. W
trakcie kaszlu powietrze opuszcza płuca z szybkością samochodu
wyścigowego, co jest poprzedzone dużym wzrostem ciśnienia w dolnych
drogach oddechowych, takim, które upośledza przepływ krwi w płucach,
niekiedy wręcz go przerywa. Skutkiem tego jest również zahamowanie
odpływu krwi z serca do mózgu. Stąd też niekiedy utraty przytomności w
napadzie kaszlu.
Nowotwór płuca
Długotrwale
utrzymujący się kaszel, a szczególnie zmiany jego charakteru u osoby
palącej, nakazuje rozważenie czy nie jest on wynikiem nowotworu oskrzela
i zgłoszenie się do lekarza.
Zakażenia bakteriami
Ostatnio
bardzo częstym czynnikiem "kaszlorodnym" są zakażenia tzw. atypowymi
bakteriami (Chlamydia, Mycoplasma).
Nie ma
praktycznych możliwości wykrycia tych zakażeń, ale sam początek i
przebieg choroby może sugerować to zakażenie, a mianowicie: złe
samopoczucie, objawy "grypopodobne" i kaszel suchy i dokuczliwy, tylko
stany podgorączkowe.
Osłuchiwaniem
płuc lekarz wykrywa niewielkie odchylenia lub wręcz "nic". Inne objawy
ustępują, a kaszel trwa przez kilka tygodni, a nawet miesięcy i niewiele
można na to pomóc.
Jak sobie radzić z kaszlem?
Problemem nie
jest kaszel "mokry". To objaw celowy i tłumienie go może mieć skutki
negatywne.
Kaszel
"suchy", inaczej zwany kaszlem nieproduktywnym, wymaga stosowania leków,
które uczynią go "mokrym", przez zastosowanie różnego rodzaju leków
wykrztuśnych - np. mukolitycznych, nawodnienie miejscowe wziewne (nebulizatory
elektryczne) lub domowe sposoby, jak wdychanie ciepłej pary z naczynia z
gorącą wodą.
Suchy kaszel zwalcza się również lekami hamującymi odruch, jak kodeina
(wymaga to recepty i założenia, że lek ten będzie stosowany krótko, bo
może on wywołać uzależnienie), lub lepiej deksometorfan, który działa
jak kodeina, ale jest pozbawiony niektórych niekorzystnych działań tego
ostatniego leku.
W pewnych
sytuacjach specjalista pneumonolog może zaproponować badanie
bronchoskopowe (podejrzenie nowotworu lub ciała obcego w oskrzelu) i
wówczas rozsądnie jest wyrazić na to zgodę. |
|
Przyczyny kaszlu
Ostre
-
Zakażenia ostre oskrzeli i górnych dróg oddechowych.
-
Niewydolność krążenia (stan przedrzęskowy płuc).
-
Ciało obce w oskrzelu.
-
Kaszel jako wariant astmy.
-
Choroby opłucnej (zapalenie, odma opłucnowa).
Przewlekłe
a) palacza (należy to do typowych objawów),
b) osoby niepalącej, jako wyraz
upośledzonej
odporności na
zakażenia lub wpływu czynników
środowiska.
Czynniki środowiskowe
Mogą
obejmować nieodpowiednie warunki pracy, jak zapylenia i inne.
Ostatnio problemem są pomieszczenia klimatyzowane, które jak
podejrzewam, są nieodpowie-dnio konserwowane.
Warunki
domowe
Mogą
działać również niekorzystne. Trudno nazwać zdrowotnie
obojętnymi kuchnie węglowe i gazowe. Ideałem są kuchnie
elektryczne. |
W pewnych
sytuacjach napady kaszlu można likwidować lekami, które stosuje się w
leczeniu napadu astmatycznego (np. Salbutamol). Jeżeli dojdzie do jego
zahamowania, sugeruje to wariant kaszlowy astmy.
Człowiek
nieprzytomny nie kaszle, często pierwszym objawem powracającej
świadomości jest kaszel.
Czynniki
psychogenne mają istotne znaczenie w wywołaniu napadu kaszlowego. Dla
przykładu, osoba, która kaszle, może w teatrze na samą myśl, że może
zakaszleć, starać się go hamować, i to się nie udaje.
W takich
przypadkach korzystnie jest profilaktycznie przyjąć lek przeciw kaszlowy
lub lek uspokajający.
Kaszel jest
zawsze objawem męczącym, czasem banalnym, a czasem wręcz groźnym.
Należy
o tym pamiętać! • |