Okres
pylenia drzew przypadający w naszym klimacie na przedwiośnie i wiosnę
charakteryzuje się gwałtownymi zmianami pogody oraz znacznymi wahaniami
temperatury. Czynniki te mają decydujący wpływ na termin i intensywność
sezonu pylenia drzew. Objawy chorobowe u wszystkich osób uczulonych na
alergeny pyłku leszczyny, olchy i brzozy występują po ekspozycji na
stężenie 75-80 ziaren w 1 m3 powietrza. Nawet krótkotrwała ekspozycja na
stężenie 800 ziaren pyłku brzozy w 1 m3 powietrza i 1200
ziaren pyłku olchy w 1m3 powietrza może wywołać duszność. W
celu diagnostyki i analizy skuteczności leczenia chorych z pyłkowica
konieczna jest obiektywizacja objawów zgłaszanych przez chorych w
okresie sezonu pylenia, poprzez porównanie nasilenia objawów chorobowych
ze stopniem ekspozycji na aeroalergeny.
Analiza sezonu pylenia
drzew w 2003 roku.
W 2003
roku pylenie olszy rozpoczęło się w centralnej i zachodniej Polsce po 7
marca W tym dniu w Warszawie stężenie pyłku olchy osiągnęło wartość 23
ziaren w 1 metrze sześciennym powietrza (wartości średnie), co
spowodowało wystąpienie pojedynczych objawów u obserwowanych chorych z
uczuleniem na alergeny pyłku olchy. Wysokie stężenie pyłku olchy
odnotowano w Warszawie w dniu 14 marca, a w okresie od 20 marca do 31
marca utrzymywało się bardzo wysokie stężenie pyłku olchy w zakresie
1000 - 1500 ziaren / m3 (maksymalnie do 2356 z/m3). Bardzo wysokie
stężenie pyłku olchy utrzymywało się w większości punktów pomiarowych w
Polsce do 31 marca i wielokrotnie przekraczało wartość 1200 ziaren pyłku
olchy/m3 powietrza. Ekspozycja osób uczulonych na tak wysokie wartości
stężenia pyłku wywoływała u około połowy chorych przejściowe objawy
duszności. Wraz z ochłodzeniem jakie na przeważającym obszarze kraju
wystąpiło po 2 kwietnia stężenie pyłku olchy spadło do wartości bardzo
niskich. Objawy uczuleniowe obserwowanych u chorych nadwrażliwych na
alergeny pyłku olchy były w 2003 roku bardzo burzliwe (włączając objawy
duszności) ale trwały z uwagi na krótki sezon pylenia nie dłużej niż
7-10 dni. Najczęstszą z obserwowanych dolegliwości był wodnisty katar i
kichanie oraz objawy spojówkowe. |
|
Rycina nr 1
przedstawia stężenie pyłku olchy w Warszawie w 2003 roku wraz z danymi
porównawczymi z lat 2001 i 2002.
Pylenie brzozy
podobnie jak w latach poprzednich przypadło na drugą połowę kwietnia i
pierwsze dni maja i podobnie jak pylenie dębu nie odbiegało znacząco o
średnich wieloletnich.
W 2004 roku pylenie
leszczyny rozpoczęło się w zachodniej, północnej i centralnej Polsce
pomiędzy 6 a 8 lutego. W kolejnych dniach spadek temperatury poniżej 0OC oraz opady
śniegu zahamowały pylenie leszczyny.
|
Najpospolitsze w Polsce drzewa których ziarna pyłku wykazują właściwości
uczulające
Brzoza
Okres pylenia
ok. 24-50 dni, zwykle stałe terminy 15 IV - 5 V, zwarty ok. 15-20 dni,
maksy-malne stężenia w miastach zwykle do 2500 (maksymalne zanotowane
20.000 z/m3 - Sosno-wiec), od 48.520 do 853.400 z/m3 w pobliżu
kwitnących roślin, liczba dni z wysokim stężeniem (ponad 80 z/m3) w
miastach 4-10 dni.
Cis
Okres pylenia
ok. 10-30 dni, maksymalne stężenia w miastach zwykle do 60 z/m3, od
650 z/m3 w pobliżu kwitnących roślin, liczba dni
z wysokim stężeniem (ponad 80 z/m3) w miastach 0-2 dni.
Dąb
Okres pylenia
ok. 14-30 dni (d. szypułkowy
i d. bezszypułkowy), zwarty ok. 20 dni, maksy-malne stężenia ok. 40-250
z/m3 w miastach, do 3900 z/m3w pobliżu kwitnących drzew, liczba dni
z wysokim stężeniem (ponad 80 z/m3) w miastach 3-10 dni.
Jesion
Okres pylenia
ok. 25-40 dni, zwarty ok. 18 dni, maksymalne stężenia do 300 z/m3 w
miastach, do 6470 z/m3 w pobliżu kwitnących drzew, liczba dni z wysokim
stężeniem (ponad 80 z/m3) w miastach 2-8 dni.
Klon
Okres pylenia
ok. 20 dni, maksymalne stężenia do 150 z/m3 w miastach, do 750 z/m3 w
pobliżu kwitnących drzew, liczba dni z wysokim stężeniem (ponad 80 z/m3)
w miastach 0-3 dni. |
|
Leszczyna
Okres pylenia
ok. 30-60 dni, zwarty ok. 20 dni , maksymalne stężenia ok. 20-170 z/m3 w
miastach (duże różnice lokalne), od 8.360 do 25.400 z/m3
w pobliżu kwitnących roślin, liczba dni
z wysokim stężeniem (ponad 80 z/m3) w miastach 0-4 dni.
Olsza
Okres pylenia
ok. 40-70 dni, zwarty ok. 30 dni, maksymalne stężenia ok. 2.000 z/m3 w
miastach, od 23.500 do 439.200 z/m3 w pobliżu kwitnących roślin, liczba
dni z wysokim stężeniem (ponad
80 z/m3)w miastach 5-15 dni, na terenach podmiej-skich, w pobliżu miejsc
występowania olszy 20-30 dni.
Topola
Okres pylenia
ok. 20-40 dni, zwarty ok. 20 dni, maksymalne stężenia ok. 800-1200 z/m3
w mia-stach, do 34.700 z/m3 w pobliżu kwitnących roślin, liczba dni z
wysokim stężeniem (ponad
80 z/m3) w miastach 10-15 dni.
Wierzba
Okres pylenia
ok. 30-50 dni, maksymalne stę-żenia ok. 10 - 50 z/m3 w miastach, do
150-200 z/m3 w pobliżu kwitnącej rośliny i do 400 - 560 z/m3
w pobliżu plantacji wierzby energe-tycznej (pole
3 ha gęsto porośnięte wierzbą), liczba dni z wyso-kim stężeniem (ponad
80 z/m3) w miastach
0 (brak) dni. |